Žižek – Pudelek – Xbox

Kilka lat temu miałem okazję regularnie przeglądać pismo „Viva”, i inne tego typu. Zafascynowały mnie strony z fotorelacjami z bankietów – niby nie obchodzi mnie, kto gdzie był, a tym bardziej jak się ubrał, często nie wiem, kto jest kto… a jednak. Taki „syndrom Pudelka”.

„[…] tej grzesznej przyjemności skacowanych studentek kulturoznawstwa czy zapracowanych prawników”, jak pisze Marta Klimowicz.

Fotorelacje są oczywiście trendem ogólniejszym, stać dzisiaj na nie każdego z aparatem cyfrowym i kontem choćby na flickrze. Stają się normą, niemal koniecznością piarową, choć robienie osobistości medialnych (bo nie jest to niczym innym) z osób innych niż gwiazdki pop, artyści i politycy, jest lekko nieznośne.

Właśnie odkryłem, że krok dalej wykonała Krytyka Polityczna (piszę o niej, choć na pewno nie ona jedna) – fotorelacją zostaje objęta widownia. Co, jak się domyślacie, wydaje mi się jeszcze bardziej nieznośne. Co innego pokazać na zdjęciu, że faktycznie był tłum – ale zbliżenia wsłuchanych uczestników?

Sęk w tym, że te portrety są bardzo ciekawe, jako portrety. Zastanawiam się tylko, czy nie starałbym się bardziej słuchać, gdyby celował we mnie obiektyw? Mój przyjaciel opowiedział mi kiedyś swoją teorię postępującej „zarazy bycia cool”: tak nazwał skutki coraz częstszej możliwości oglądania siebie z perspektywy trzeciej osoby. Chcesz wiedzieć, jak wyglądasz – pstryknij sobie zdjęcie komórką! Chcesz się dowiedzieć, co wyprawiałeś na ostatniej imprezie – pewnie znajdziesz zdjęcia gdzieś w necie! W przyszłości, jaką wyobraził sobie przyjaciel, wszechobecne kamery pozwolą nam przeanalizować zachowanie podczas rozmowy o pracę, obiadu rodzinnego czy randki. Doszlifować zachowania – a jednocześnie stać się nieco zbyt cool: chłodnymi, zmanierowanymi, zdystansowanymi. W ten sam sposób strona Krytyki pozwala słuchaczom prof. Žižka po fakcie odkryć, jakimi byli słuchaczami.

Widzę jedno bezsprzecznie przydatne użycie takich zdjęć – można nimi okrasić Wikipedię (tylko że na przestrodze stoją prawa autorskie) (Krytyko, jeśli to czytasz, rozważ użycie wolnych licencji!). Czytałem niedawno o trójce Wikipedystów, którzy udali się na festiwal Metalmania by posłuchać mocnego metalu – i porobić zdjęcia dla Wikipedii!

Na koniec proponuję prosty maszup (maszap?) – bierzemy twarze osób zasłuchanych w Žižka oraz twarze osób grających w Xboksa i oglądamy na zmianę, myśląc o nadciągającym cool i zamieniajac podpisy pod dwoma zestawami zdjęć.

PS. Tak naprawdę mogę się grubo mylić, bo zakładam, że fotorelacja Krytyki jest przekazem publicznym – a może tak naprawdę służy niewielkiemu środowisku i z Pudelkiem oraz Vivą nie ma nic wspólnego? Internet strasznie pomieszał prywatne z publicznym i łatwo można się pogubić.

PPS. Przypadkiem trafiłem właśnie na kolekcję zdjęć jednej rodziny, robionych dokładnie co rok, przez 30 lat z okładem. I tylko próbuję zrozumieć co powoduje, że nie są one jakkolwiek cool.