Nasza klasa (jakżeby inaczej w dniu takim jak ten)

Przez sieć przewala się (zapewne, bo trudno odczuć wprost skalę możliwej nawałnicy) kolejna dyskusja o Naszej klasie, sprowokowana tekstem w GW / działaniami GIODO (dowód). Mnie zainteresowały, trochę na marginesie dyskusji dotyczącej przede wszystkim prywatności (i mającej cechy typowej paniki moralnej) trzy sprawy:

Po pierwsze, brak w mediach głosu ekspertów – przez co rozumiem analityków / badaczy systematycznie zajmujących się danym zjawiskiem. Jeśli chodzi o nauki społeczne, to mam wrażenie, że ekspertów (z prawdziwego zdarzenia) po prostu brak – podejrzewam, że inaczej jest np. z kwestiami prawnymi. Mam nadzieję, że nikogo nie obrażam – są oczywiście osoby, które zajmują się nowymi mediami, sporo wiedzą, śledzą bierzące wydarzenia i studiują odpowiednie teorie, więc mogą coś – na przykład na temat Naszej Klasy – powiedzieć. Ale nie znam nikogo, kto np. w systematyczny sposób analizuje życie społeczne w serwisach społecznościowych, a najlepiej jeszcze opublikował wyniki takiej analizy (choć mam wrażenie, że Marta Klimowicz ma coś w zanadrzu). Jednym słowem, polskiej danah boyd. Inny przykład – wydawałoby się, że prywatność jest dziś na tyle dużym tematem, że jakiś socjolog mógłby się z tego tematu przynajmniej doktoryzować.

Myślę, że to dowód ciągłej zapaści polskiego medioznawstwa. Dziury, której nie wypełni garstka osób zajmujących się tą tematyką – do tego w dużej mierze nie zajmujących się zbyt intensywnie badaniami empirycznymi. No i trochę mam nadzieję, że grubo się mylę i po prostu nie wiem, co się w polskiej socjologii i okolicach dzieje – w takim razie problemem są media, które do ekspertów nie potrafią / nie chcą dotrzeć.

Uwaga druga – czy pamiętacie, jak na Gronie w ikonkach użytkowników królowały ciemne okulary, kadry przycinające twarz, zbliżenia na same oko, szaliki, cienie… brakowało sztucznych wąsów. Mam wrażenie, że w Naszej Klasie wszyscy z kolei robią sobie portrety w pełnej krasie (najlepiej z dzieckiem). Podobnie ktoś, kto dla przykładu na Gronie byłby Żancią77, w Naszej Klasie jest Żanetą Potrzebą (Taksówką). (Podawanie nazwisk panieńskich to zresztą ciekawy pomysł – o ile ktoś nie ma podwójnego nazwiska, nie pojawiają się one w życiu codziennym). Myślę, że wszystkiemu winni są nieszczęśni (i idealizowani) „koleżanki i koledzy z klasy”, których obecność skutecznie znieczula nas, jeśli chodzi o dbanie o włąsną prywatność.

Kwestia trzecia – i być może kolejna „zapaść” – to możliwość ochrony prywatności w przypadku serwisów społecznościowych. W tle głowy warto mieć mizerne wyniki Polski jeśli chodzi o ochronę prywatności ogólnie – zakładam, że braki ze strony państwa w tej sprawie przekładają się też na mizerny stan świadomości społecznej. (Aż dziw, że doświadczenie życia, za komunizmu, w społeczeństwie inwigilowanym, nijak nas jako społeczeństwa nie zaszczepiło). Przykładowo, Vagla w doniesieniu z dzisiejszej konferencji GIODO pisze, że Michał Serzycki, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, miał jedną podstawową radę dla internautów:

„Każdy powinien przeczytać regulamin, który tam jest zawarty (…)”

.

I myślę, że na tym polega podstawowy problem – że ochrona prywatności z pomocą na przykład regulaminów nie wystarcza, gdy technologie tworzą warunki, do jej nagminnego naruszania (przepraszam, jeśli powiało determinizmem). Model „internauta zaakceptował regulamin i dobrowolnie umieszcza w serwisie dane, więc kłopotu nie ma” po prostu zawodzi.