„kraje, w których dzieje się coś ciekawego”

Mimi Ito pisze na swoim blogu, że jej zespół, w ramach prac dla Fundacji MacArthura (Mirek pisał już o tym projekcie), kolekcjonuje bibliografię na temat wykorzystania nowych mediów. Zaczęli – oczywiście – od publikacji, dotyczących Ameryki Północnej, a teraz poszerzają listę, o kraje, w których dzieje się coś ciekawego w sferze nowych mediów: Korea, Japonia, Ghana, Brazylia, Indie, Chiny.

A Polska?

Każda lista jest oczywiście wybiórcza, ale załóżmy, że coś jest na rzeczy. Podążając za tą intuicją należy uznać, że w naszym regionie nie dzieje się nic wyjątkowego, odkrywczego, jeśli chodzi o wykorzystanie nowych mediów. Przez „region” rozumiem Europę Środkową / Wschodnią / Bałkany – Europa Zachodnia prawdopodobnie została zapakowana razem z Ameryką (co zaciera jakąś specyfikę, ale ma sens np. jeśli chodzi o poziom rozwoju, tak ogólnego, jak wykorzystania technologii ICT).

Myślę, że dobór krajów może być niesprawiedliwy dla Rosji (jedynego nieobecnego kraju BRIC i ogólnie wielkiej czarnej dziury jeśli chodzi o znajomość tamtejszej „cyberkultury” na zewnątrz). Natomiast odnośnie Polski, trochę trudno się dziwić – bo co miałoby być „czymś ciekawym” – Nasza Klasa, czyli uproszczona wersja Facebooka w wydaniu wspominkowym? Nasz świat nowych mediów (i ich użytkowników) charakteryzuje banalność, która nawet nie jest wyjątkowa.

(Inna sprawa, że ta banalność może być ciekawym tropem opisania wyjątkowości polskiej cyberkultury).

*

Myśląc o badaniach Ito, przypomniała mi się końcówka wywiadu z Bogusławem Kaczyńskim, który niedawno czytałem:

Wie pan, dzisiejszy meloman różni się od tego sprzed stu lat. Idzie do teatru i ma w uszach trzy nieśmiertelne kreacje wielkich mistrzów, które na świecie mogą zdarzyć się raz. I oczekuje, że ta dziewczynina czy ten chłopaczyna na scenie w prowincjonalnym mieście będą mistrzami wszech czasów. Nie będą i trzeba na to patrzeć ze zrozumieniem.

Obserwacja Kaczyńskiego jest dobrą diagnozą dla położenia dużej części polskiej kultury (pomijając zdarzające się rzeczy świetne, niczym rodzynki w cieście). Gdzie się nie spojrzy, kultura polska konkuruje o uwagę odbiorców z jakimś „wielkim mistrzem” w danej dziedzinie. Polska kinematografia z Bollywoodem, produkcje telewizyjne z serialami HBO, a portale informacyjne z  Guardianem czy BBC. Potrzeba hartu ducha, by w tych warunkach tworzyć coś własnego – nie uciekając przy tym do łatwego chwytu, jakim jest zrobienie czegoś swojskiego (w tym zawsze lokalni twórcy będą górować nad zagranicznymi).